Αιθιοπία – έρημος Ντανακίλ

 

Κείμενο: Ασπασία Μπέτα – Φωτογραφίες: Νίκος Καββαδίας

Επιμέλεια: Θάνος Ευθύμερος

  

Ντανακίλ

Που είναι αυτό, καλέ;

   Βασικά, στην Αφρική. Η έρημος Ντανακίλ βρίσκεται στο τρίγωνο που την περιβάλλουν η ΒΑ  Αιθιοπία, η Ν.Ερυθραία και το ΒΔ Τιμπουτί ενώ απλώνεται στην έκταση των 100.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (10.000.000 εκτάρια) άγονου εδάφους. Έχει όμως την νοστιμιά της ζωής, το αλατάκι, τα ηφαίστεια και τις υψηλές θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 50 βαθμούς Κελσίου (122 F). Όντως, το βύθισμα Ντανακίλ είναι ένα από τα χαμηλότερα και θερμότερα μέρη της γης, στην επιφάνεια του οποίου κατοικείται από ελάχιστους Αφάρ, που ασχολούνται με την εξόρυξη αλατιού.

   Ποιος άνεμος μας έφερε εδώ; Ο αέρας της ανθρώπινης περιέργειας, εξερεύνησης και μοιρασιάς του αληθοφανούς απόκοσμου, στην φύση και στο μέσα μας. Η ιδέα προέκυψε από κάποιο κενό του μυαλού, για την προσγείωση στο παρά πέρα. Τέσσερεις νοματαίοι λοιπόν, Οκτώβρη καιρό με χειμωνιάτικα ρούχα ορμάμε αεροπλανικά για την Αντίς Αμπέμπα και από ‘κει, με την ζέστη κατακούτελα (μένουμε με το φανελάκι) ξεκινάμε για την άκρη της ερήμου και την διήμερη πορεία, με 2 τζιπ. Ένα δικό μας και το άλλο του στρατού, ως συνοδεία φύλαξης. Δεν συνέβη το παραμικρό.

Το χωριό Αγκούλα βρίσκεται πέραν των 2.000 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας ενώ το επόμενο βύθισμα Ντανακίλ κατοικεί στα 110 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

 

 Πείνα

   Τα γαστρικά υγρά μιλούν και ήρθε η ώρα να στρατοπεδεύσουμε, με τα πλαστικά μας πιάτα για το φαγητό (φρούτα, ομελέτες, εμφυαλωμένο νερό κ.α.). Που να ξέρουμε..! Μιλιούνια μύγες σκάνε με έφοδο, εμείς με cine ταχύτητες σκεπάζουμε τα πιάτα, έστω και με τετράδια (τα κείμενά μου!)…αλλά που να φας! Τα πειναλέα έντομα δεν αφήνουν μήτε την πιρουνιά να φτάσει στον προορισμό της…Τέλος πάντων.

Μένουμε σε σκηνές κάτω από τα άστρα και συνεννοούμαστε νοηματικώς με τα ελάχιστα αγγλικά των ιθαγενών, που μας καλοδέχτηκαν.

Υπερθέαμα

    Αφήνοντας τις ρόδες και με το περπάτημα του ενός χιλιομέτρου αντικρύζουμε την φαντασμαγορία των χρωματιστών κρατήρων και των λιμνών μεσ’την έρημο, όπου το νερό είναι ιαματικό σαν τζελ και φάρμακο για τις δερματικές παθήσεις. Το ηφαίστειο Νταλάλ ή κουζίνα του Διαβόλου κείται στο βάθος, όπου το βράδυ έμελλε να μας χαρίσει  την έκρηξη ρευστών πετρωμάτων και αερίων από το εσωτερικό της γης στην επιφάνεια του στερεού φλοιού, με την μορφή λάβας. Η ενέργεια αυτής της δράσης δημιουργεί ένα βουνό, το ηφαίστειο. Δονείται ο τόπος, λυώνουν τα παπούτσια παρά την απόσταση αλλά το θέαμα, παρότι υπαρκτό μοιάζει φανταστικό και μας δωρίζει τις πρωτόγνωρα εντυπωσιακές φωτογραφίες.

    Η τοπική γεωλογία χαρακτηρίζεται από ηφαιστειακή και τεκτονική δραστηριότητα, διάφορους κλιματικούς κύκλους και ασυνεχή διάβρωση. Η έρημος περιλαμβάνει σειρά από λίμνες που σχηματίσθηκαν από τις ροές λάβας. Ανάμεσά τους διακρίνεται η λίμνη Αφρέρα, με αποθέσεις αλατιού στις όχθες της. Η περιοχή πλαισιώνεται ανατολικά από τις Άλπεις Ντάνκαλ (ευχαριστώντας την Wikipedia), από ένα σύστημα ορέων με λίγους ηφαιστειακούς κώνους που κορυφώνονται στο ύψος των 2.130 μέτρων, στο όρος Ράμλο. Αποθέσεις αλατιού με πάχος έως 800 μέτρα (2.600 πόδια), βρίσκονται στο Σαλτ Πλέϊν. Άλλα ενεργά ηφαίστεια της περιοχής είναι τα Μαράχο, Νταμπάχου, Αφυτέρα και Έρτα Άλε.

Εξόρυξη αλατιού

    Το αλάτι εξορύσσουν οι Αφάρ φορτώνοντας τις καμήλες τους έως και 30 πλίνθους αλατιού, με βάρος 4 κιλά ο καθένας. Επί 7 ημέρες βαδίζουν (μόνο τις νύχτες, ελέω ζέστης) προς την πώληση που τους αποφέρει τροφή, εφόδια και τον μισθό των 50 ευρώ τον μήνα.

Το Μπεραχίλε-πύλη του Ντανακίλ δεν διαθέτει κάποιου είδους ξενώνα, πανδοχείου, χανιού… Οι Αφάρ που ζουν εδώ είναι μουσουλμάνοι, σε ημινομαδική κατάσταση και προσαρμοσμένοι στις ακραίες συνθήκες. Το Μπεραχίλε λειτουργεί και σαν καραβάν σεράϊ των καμιλιέρηδων, όπου πωλούν το αλατοφορτίο τους στους χονδρέμπορους, απ’εκεί στην αγορά του Μέκελε και διαχέεται σε όλη την Αιθιοπία, όπως και αλλού.

    Είναι νύχτα, στην αχανή έρημο και στις πύλες της κολάσεως. Στήνουμε σκηνές, υπνόσακους χάμω, οι στρατιώτες παρά πέρα, λοκατζίδικα πράγματα. Είμαι βαθιά κουρασμένη και βουτάω στον ύπνο, με θρίλλερ. Είμαι, λέει, στο όνειρο, σε δάσος σκοτεινό και αφεγγάρωτο και τρέχω απεγνωσμένα, σαν να με κυνηγάει κάποιος ενώ υπάρχει μόνο ο άνεμος. Ξαφνικά, ακούω ουρλιαχτά μακρινά από τσακάλια. Κοιτάζω έντρομη και κρύβομαι με αλάφιασμα πίσω από τα δέντρα, από ‘δω κι από ‘κει. Τα ουρλιαχτά όμως δυναμώνουν, έρχονται κοντύτερα και μάλιστα, ακούω πως ψαχουλεύουν και κάτι. Πετάγονται τα μάτια μου και περίτρομη αντικρύζω τα τσακάλια ΖΩΝΤΑΝΑ να σκαλίζουν τις σακκούλες με τ’αποφάγια. Ψιτ, χαμηλά σφυρίγματα ενδιάμεσα στα ροχαλητά –που ν’ακούσουν!- ξυπνάει όμως ο φωτογράφος, όπως και οι στρατιώτες και με καθησυχάζουν. Δεν πειράζουν τους ανθρώπους.

Επιστροφή

    Πριν αφήσουμε τον χώρο και πάρουμε την τρανταχτή εμπειρία μαζί μας, φτάνει το απόγευμα. Αποχωρώ απ’την ομάδα νωχελικά, σαν να με τραβάει εκείνος ο αμμόλοφος, να κάτσω στο πρανές του…

Απέραντη έρημος, γάργαρα χρώματα στο δείλι, στ’αυτιά μελένιος άνεμος και ο χορός της άμμου ζητωκραυγάζουν την ομορφιά, γεμίζουνε το είναι και οδηγούν τα μάτια ψηλά, ψέλλοντας Ευχαριστώ.-

Υ.Γ

Θερμές ευχαριστίες στο Adimasu Travel and Tours.