Κινόα: το «χρυσάφι» των Ίνκας

ΤΕΤΑΡΤΗ 30-10-2013

Πλούσια σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες,
αλλά και με πολλά ακόμη θρεπτικά συστατικά, η κινόα αποτελεί από τα αρχαία χρόνια, το… χρυσάφι των Ίνκας, καθώς ο αρχαίος λαός των Άνδεων, την θεωρούσε ιδιαίτερα θρεπτική και δυναμωτική.

Πριν από περίπου 5000 χρόνια, στα βουνά των Άνδεων, οι Ίνκας άρχισαν να καλλιεργούν κινόα, ως μέρος των πιο σημαντικών καλλιεργειών τους και πίστευαν ότι ο σπόρος αυτός έδινε δύναμη και αντοχή στους πολεμιστές τους (γι’ αυτό και την ονόμαζαν «το χρυσάφι των Ίνκας»), ενώ την χρησιμοποιούσαν και στις ιεροτελεστίες τους.

Όταν οι Ισπανοί κατακτητές έφτασαν στη Νότια Αμερική τον 16ο αιώνα, έκαψαν και κατέστρεψαν τις καλλιέργειες κινόα, ως μέρος της προσπάθειας να εξολοθρεύσουν τον πολιτισμό των Ίνκας. 
Αλλά η κινόα επέζησε ως άγριος θάμνος στα βουνά ή από μυστικές καλλιέργειες σε μικρές ποσότητες.

Τη δεκαετία του 1980, δύο Βορειοαμερικανοί, «ανακάλυψαν» αυτή την αρχαία υπερτροφή και άρχισαν να την καλλιεργούν στο Κολοράντο. 
Από τότε, η δημοτικότητα της κινόα, απλώθηκε σε όλο τον κόσμο.

Παρόλο που μαγειρεύεται και τρώγεται σαν σιτηρό, η κινόα είναι ουσιαστικά σπόρος και σχετίζεται με το σπανάκι, τα σέσκουλα και τα τεύτλα. Ευδοκιμεί κυρίως σε ορεινές περιοχές, ακόμη και σε φτωχά εδάφη και ακραίες καιρικές συνθήκες.

Ο βλαστός κινόα μπορεί να φτάσει και τα 2 μέτρα και καθένας μπορεί να παράγει μέχρι και ένα φλιτζάνι σπόρους! Οι σπόροι είναι στρογγυλοί και έχουν διάφορα χρώματα, από κόκκινο και μωβ, μέχρι πράσινο και κίτρινο, αλλά η πιο συχνή κινόα έχει ένα υπόλευκο χρώμα.

Μερικά από τα διατροφικά οφέλη της κινόα

1. Είναι ένα από τα πιο πλούσια σε πρωτεΐνες τρόφιμα που μπορείτε να φάτε. Αποτελεί μια πλήρη πρωτεΐνη που περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα.

2. Η κινόα περιέχει σχεδόν διπλάσια ποσότητα ινών, από τα περισσότερα άλλα δημητριακά. Οι φυτικές ίνες είναι γνωστές για τη συμβολή τους στην ανακούφιση της δυσκοιλιότητας. 
Βοηθούν επίσης στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων μειώνοντας την υψηλή πίεση στο αίμα και το διαβήτη. 
Οι φυτικές ίνες μειώνουν τη χοληστερόλη και τα επίπεδα γλυκόζης και μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης αιμορροΐδων και να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους (μας κάνουν να αισθανόμαστε πλήρεις για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και έχουν λιγότερες θερμίδες για τον ίδιο όγκο της τροφής).

3. Η κινόα περιέχει σίδηρο, ο οποίος βοηθά στη διατήρηση της υγείας των ερυθρών αιμοσφαιρίων μας και αποτελεί τη βάση του σχηματισμού αιμοσφαιρίνης. 
Ο σίδηρος μεταφέρει οξυγόνο από το ένα κύτταρο στο άλλο και τροφοδοτεί με οξυγόνο τους μυς, βοηθώντας στη συστολή τους. 
Ο σίδηρος βελτιώνει επίσης τη λειτουργία του εγκεφάλου, επειδή ο εγκέφαλος λαμβάνει περίπου το 20% του οξυγόνου του αίματος. 
Έχει ακόμη κι άλλα οφέλη: Βοηθά στη σύνθεση των νευροδιαβιβαστών, τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, την ενζυμική δραστηριότητα και το μεταβολισμό της ενέργειας.

4. Περιέχει λυσίνη. Η λυσίνη είναι κυρίως απαραίτητη για την ανάπτυξη και επιδιόρθωση των ιστών.

5. Είναι πλούσια σε μαγνήσιο. Το μαγνήσιο βοηθά στη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων και έτσι στο να ανακουφιστούν οι ημικρανίες. Το μαγνήσιο μπορεί επίσης να μειώσει τον διαβήτη τύπου 2, ελέγχοντας τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. 
Άλλα οφέλη για την υγεία του μαγνησίου περιλαμβάνουν τη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων, τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, την αποτοξίνωση, την παραγωγή ενέργειας και το σχηματισμό υγιών οστών και δοντιών.

6. Η κινόα είναι πλούσια σε ριβοφλαβίνη (Β2), η οποία βελτιώνει το μεταβολισμό της ενέργειας εντός του εγκεφάλου και των μυϊκών κυττάρων και βοηθά στην παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα.

7. Η κινόα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μαγγάνιο. Το μαγγάνιο είναι ένα αντιοξειδωτικό, το οποίο βοηθά στην πρόληψη της βλάβης των μιτοχονδρίων κατά την παραγωγή ενέργειας, καθώς και για την προστασία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και άλλων κυττάρων από τον τραυματισμό από τις ελεύθερες ρίζες.

8. Είναι πλούσια σε μαγγάνιο, ένα αντιοξειδωτικό, το οποίο βοηθά στην πρόληψη της βλάβης των μιτοχονδρίων κατά την παραγωγή ενέργειας, καθώς και στην προστασία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και άλλων κυττάρων από τον τραυματισμό από τις ελεύθερες ρίζες.

9. Η κινόα δεν περιέχει γλουτένη και είναι μια εξαιρετική τροφή για ασθενείς με κοιλιοκάκη ή άτομα που ακολουθούν μια διατροφή χωρίς γλουτένη. 
Το αλεύρι από κινόα είναι καλό για την παρασκευή ψωμιού, μπισκότων και muffins και οι νιφάδες κινόα μπορούν να υποκαταστήσουν το πλιγούρι βρώμης.

Προετοιμασία και μαγείρεμα

Όταν αγοράζετε κινόα, το πιθανότερο είναι να την βρείτε καθαρισμένη, αλλά θα πρέπει επίσης να την πλύνετε ξανά πριν την μαγειρέψετε και να την σουρώσετε καλά, για να είστε σίγουροι πως έχουν απομακρυνθεί οποιαδήποτε υπολείμματα υλικών που προστατεύουν τους σπόρους.

Βάλτε ένα φλιτζάνι πλυμένη κινόα σε δύο φλιτζάνια νερό ή ζωμό, αφήστε την να πάρει βράση και να σιγοβράσει για 10 έως 15 λεπτά, μέχρι οι σπόροι να γίνουν διάφανοι. 
Η κινόα έχει μια απαλή γεύση καρυδιού και αφράτη υφή. 
Δημιουργεί έναν γευστικό χυλό και μπορεί να προστεθεί σε σούπες και μαγειρευτά.

Της Πόπης Αθανασοπούλου  (aragma)



ΠΗΓΗ. ΤΟ ΣΤΕΚΙ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ